Μεταφραστικές δεξιότητες του επιστημονικού μεταφραστή
Η μετάφραση επιστημονικών κειμένων απαιτεί ειδικές δεξιότητες. Εκτός από τη βαθιά γνώση των εμπλεκομένων γλωσσών, απαιτείται και η βασική επιστημονική εξοικείωση για την πλήρη κατανόηση του αντικειμένου. Οι μεταφραστές επιστημονικών κειμένων είναι κατά κανόνα εκπαιδευμένοι γλωσσολόγοι που ειδικεύονται σε τομείς όπως η ιατρική, η βιολογία, η χημεία, κτλ. Μερικές φορές είναι επιστήμονες που έχουν αποκτήσει μεταφραστικές δεξιότητες υψηλού επιπέδου, τις οποίες και εφαρμόζουν στη μετάφραση κειμένων του γνωστικού τους πεδίου. Γι’ αυτό και δεν είναι σπάνια η συνεργασία μεταξύ ειδικευμένων μεταφραστών και εμπειρογνωμόνων-επιστημόνων.
Σεμινάρια επιστημονικής μετάφρασης – Building Blocks Translation Training Hub by metaphrasis
5 σημεία βελτίωσης της επιστημονικής μετάφρασης
1. Οι επιστημονικές μεταφράσεις απαιτούν σαφήνεια και ακρίβεια
Η σαφήνεια και η ακρίβεια είναι οι κυριότεροι στόχοι της επιστημονικής μετάφρασης, αφού σκοπός είναι να μεταφέρει επακριβώς το νόημα του αρχικού κειμένου. Αμφισημίες και ασάφειες είναι χαρακτηριστικά των λογοτεχνικών κειμένων και δεν έχουν καμία θέση στην επιστημονική μετάφραση – αυτή άλλωστε είναι και η δυσκολία της. Η επιλογή των σωστών όρων μπορεί να αποτελεί πραγματικό άθλο μερικές φορές ή μπορεί να δημιουργήσει επαναλήψεις μέσα στο κείμενο, καθώς δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε συνώνυμα. Η αποφυγή της επανάληψης μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη γι’ αυτό και ο μεταφραστής θα πρέπει να διαθέτει επιστημονικό υπόβαθρο το οποίο να του επιτρέπει να διαχειρίζεται την ορολογία χωρίς να αλλοιώνει το νόημα του κειμένου.
Μαθήματα επιστημονικής μετάφρασης – Translation Training Hub by metaphrasis
2. Η διατύπωση και το νόημα παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιστημονική μετάφραση
Αν οι δύο εμπλεκόμενες γλώσσες έχουν εντελώς διαφορετικούς κανόνες σύνταξης και διατύπωσης, μερικές φορές ορισμένες προτάσεις θα πρέπει να επαναδιατυπωθούν πλήρως. Σε μία τέτοια περίπτωση ο μεταφραστής θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα τη διατύπωση αν θέλει να μεταφέρει το νόημα μιας φράσης άθικτο. Μία από τις τεχνικές που εφαρμόζονται είναι η παράφραση, δηλαδή η αναδιατύπωση του νοήματος με άλλα λόγια.
3. Βελτίωση της επιστημονικής μετάφρασης μέσα από ενημέρωση και διάβασμα
Για να κάνει μια άψογη επιστημονική μετάφραση, ο μεταφραστής θα πρέπει να είναι όσο πιο ενημερωμένος γίνεται. Διαβάζοντας την πιο πρόσφατη βιβλιογραφία βελτιώνει τις μεταφραστικές του δεξιότητες. Καταρχάς, εξοικειώνεται με την ορολογία και το ύφος που απαιτείται. Επίσης, ενημερώνεται πάνω στις πιο πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις και κατανοεί καλύτερα τις έννοιες που καλείται να μεταφράσει.
Επαγγελματική εξειδίκευση στη μετάφραση – Translation Training Hub by metaphrasis
4. Επιστημονική μετάφραση: προσοχή σε αριθμούς και σύμβολα
Τα επιστημονικά κείμενα περιλαμβάνουν πολλούς αριθμούς, τύπους, διαγράμματα και σύμβολα, τα οποία δεν θα πρέπει να αγνοηθούν στη διαδικασία της μετάφρασης. Το νόημα ενός ολόκληρου κειμένου μπορεί να αλλάξει αν ο μεταφραστής προσθέσει έναν λάθος αριθμό ή σύμβολο. Για να αποφευχθεί αυτό, θα πρέπει να έχει καταλάβει πολύ καλά το αντικείμενο. Στη συνέχεια, θα πρέπει να δώσει μεγάλη προσοχή στην παραμικρή λεπτομέρεια. Αυτό απαιτεί υπομονή και ανάλυση, στοιχεία που είναι απαραίτητα για έναν καλό μεταφραστή επιστημονικών κειμένων.
5. Η σημασία της επιμέλειας στην επιστημονική μετάφραση
Στο τέλος της μετάφρασης τα κείμενα θα πρέπει πάντα να υποβάλλονται σε διόρθωση κι επιμέλεια. Στην ιδανική περίπτωση, η επιμέλεια θα πρέπει να ανατεθεί σε μεταφραστές που έχουν εμπειρία στον τομέα. Με αυτόν τον τρόπο θα διορθωθούν όσα τυχόν λάθη έχουν ξεφύγει. Σε περίπτωση που ορισμένες έννοιες του αρχικού κειμένου είναι ασαφείς, ο μεταφραστής μπορεί να ζητήσει διευκρινίσεις, αντί να αφήσει το μετάφρασμα του στην τύχη του.
Πρόγραμμα εξειδίκευσης στην επιστημονική μετάφραση – Translation Training Hub by metaphrasis
6. Προσοχή στο ύφος της επιστημονικής μετάφρασης
Στα επιστημονικά κείμενα συμπεριλαμβάνονται διάφορα είδη εγγράφων που απαιτούν διαφορετικό βαθμό τυπικότητας. Ένα ακαδημαϊκό κείμενο θα πρέπει να μεταφραστεί σε υψηλό βαθμό τυπικότητας με πολύπλοκες φράσεις και λιγότερο συνηθισμένες λέξεις. Αντίθετα, στα εγχειρίδια ή τις οδηγίες χρήσης φαρμάκων, η μετάφραση θα πρέπει να είναι λιγότερο επίσημη. Αυτού του είδους τα έγγραφα προορίζονται για το ευρύ κοινό κι επομένως η γλώσσα πρέπει να γίνεται εύκολα κατανοητή.
Με βάση τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι η επιστημονική μετάφραση θα αποτελεί πάντα μια πρόκληση. Ο μεταφραστής θα πρέπει να είναι επιστήμονας ή να διαβάσει πολύ και να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αντικείμενα που πρόκειται να μεταφράσει. Το ύφος του θα πρέπει να είναι πολύ σαφές και συνοπτικό, ενώ το επίπεδο διατύπωσης διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του κάθε εγγράφου.
Σεμινάρια επιστημονικής μετάφρασης DipTrans – Translation Training Hub by metaphrasis
Translation Training Hub by metaphrasis:
γίνε ο επαγγελματίας που σου αξίζει με το πρόγραμμα που σου ταιριάζει
Translation Training Hub by metaphrasis: Μάθε τα επαγγελματικά μυστικά της μετάφρασης με το ολοκληρωμένο, το στοχευμένο, ή το απόλυτα εξατομικευμένο πρόγραμμα μετάφρασης Building Blocks. Οι σπουδαστές μας που το επέλεξαν έγιναν επαγγελματίες μεταφραστές με διεθνή αναγνώριση και συνεργασίες αποκτώντας τον επαγγελματικό τίτλο μετάφρασης Diploma in Translation. Δες τι λένε οι σπουδαστές μας.
Kiriaki Papakonstantinou, MSc MCIL CL
Chartered Translator – Translator Trainer
Founder of metaphrasis
‘Make the most of your translation potential’
