Όλοι οι μεταφραστές ξεκινούν από κάπου
Το Animal Farm του George Orwell ήταν το αγαπημένο μου βιβλίο. Το είχα διαβάσει τουλάχιστον 3 φορές και πραγματικά είχε ξυπνήσει την (προ)εφηβική επαναστατική μου διάθεσή. Κάπως έτσι, αποφάσισα να το… μεταφράσω για μια φίλη μου που δεν ήξερε αγγλικά. Κάθισα, λοιπόν, στη λατρεμένη μου γραφομηχανή και με τεράστιο ενθουσιασμό άρχισα να μεταφράζω! Μετά από 4 ολόκληρες ώρες και έχοντας – με τα χίλια ζόρια – φτάσει την αρχή της δεύτερης σελίδας συνειδητοποίησα τα εξής: (1) η μετάφραση είναι ένα πολύ επίπονο έργο (ειδικά άμα κάθεσαι στην καρέκλα της γιαγιάς, καλοκαίρι με 40 βαθμούς και είσαι μόλις 13!) (2) αν ήθελα να βελτιώσω την απόδοσή μου έπρεπε να τελειώσω το σχολείο… και (2) η λογοτεχνική μετάφραση θέλει τη δική της προσέγγιση.
Νομίζω ότι τότε αποφάσισα να γίνω μεταφράστρια – σε μια εποχή που η μετάφραση δεν ήταν καν επάγγελμα…
Μπορεί, τελικά, να μη με κέρδισε η λογοτεχνική μετάφραση, αλλά πραγματικά απολαμβάνω τις εξαιρετικές μεταφράσεις των σπουδαστών μου που πραγματικά ξεπερνούν τον εαυτό τους – και φυσικά πολλούς φασόν μεταφραστές, λογοτεχνικής μετάφρασης… Το μυστικό είναι η εξάσκηση πάνω σε συγκεκριμένα είδη κειμένων και με την παράλληλη στήριξη του κατάλληλου υποστηρικτικού υλικού. Οι βασικές συμβουλές που δίνω πάντα στους σπουδαστές μου κατά την προετοιμασία τους για το DipTrans στο Translation Training Hub by metaphrasis είναι οι εξής:
Σεμινάρια λογοτεχνικής μετάφρασης – Translation Training Hub by metaphrasis
1. Διάβασε:
Ενημερώσου για διάφορα θέματα. Κάθε βιβλίο έχει το δικό του περιεχόμενο και αναφορές και θα πρέπει πρώτα να το καταλάβεις ώστε στη συνέχεια να μπορέσεις να το μεταφράσεις. Όσο διαβάζεις θα τόσο μαθαίνεις, οπότε διάβασε όσο περισσότερο μπορείς.
2. Γράψε:
Βελτίωσε τη γραφή σου. Μπορείς να κρατάς απλές σημειώσεις, ημερολόγιο, να γράφεις μικρά ή μεγάλα άρθρα, ακόμη και ιστολόγιο αν έχεις τον χρόνο. Έτσι, θα βελτιώνεσαι συνεχώς.
3. Πειραματίσου:
Διάβασε (και μετάφρασε) μικρά αποσπάσματα από διαφορετικούς συγγραφείς και είδη καθώς και διαφορετικά έργα ενός συγκεκριμένου συγγραφέα. Έτσι θα εξασκηθείς στο να αναγνωρίζεις το γενικότερο υφολογικό πλαίσιο ενός έργου και θα εξοικειωθείς με τα επιμέρους εκφραστικά στοιχεία που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς σε κάθε λογοτεχνικό είδος.
Λογοτεχνική μετάφραση – Translation Training Hub by metaphrasis
4. Ξεκόλλα:
Άλλο πραγματεία και άλλο λογοτεχνία. Ελευθερώσου από το πρωτότυπο και πέρα μακρυά, κράτα το νόημα, αλλά προσπάθησε να αποδώσεις το ύφος του συγγραφέα δημιουργώντας την ίδια αίσθηση στον Έλληνα αναγνώστη με εκείνη που δημιουργεί το πρωτότυπο στον αγγλόφωνο. Αυτό δεν μπορείς να το καταφέρεις αν κολλήσεις στο πρωτότυπο. Εδώ καλείσαι να αξιοποιήσεις τις συγγραφικές σου ικανότητες.
5. Αντικατάστησε:
Αν δεν μπορείς να βρεις την πιο κατάλληλη λέξη στη γλώσσα-στόχο (ελληνικά), μη φοβάσαι και κυρίως μην πανικοβάλλεσαι! Μπορείς να αντικαταστήσεις λέξεις με φράσεις, να αντιστρέψεις τη σειρά των λέξεων, να αποδώσεις πιο ελεύθερα κρατώντας πάση θυσία το νόημα.
Λογοτεχνική μετάφραση και Diploma in Translation:
Η 2η ενότητα των εξετάσεων του DipTrans έχει 3 επιλογές: (1) Τεχνολογική, (2) Επιχειρηματική και (3) Λογοτεχνική μετάφραση
Υπάρχουν υποψήφιοι που λατρεύουν τη λογοτεχνία και την επιλέγουν εξαρχής έναντι της τεχνολογικής ή επιχειρηματικής.
Αναμφισβήτητα η λογοτεχνική μετάφραση είναι από τα πιο δύσκολα είδη επαγγελματικής μετάφρασης κι αυτό γιατί εκτός όλων των άλλων ο μεταφραστής θα πρέπει να είναι ως έναν βαθμό και καλός συγγραφέας. Ευτυχώς, σε επίπεδο εξετάσεων ο όγκος του κειμένου είναι μικρός, ωστόσο οι απαιτήσεις είναι μεγάλες.
Μαθήματα λογοτεχνικής μετάφρασης Diploma in Translation – Translation Training Hub by metaphrasis
Translation Training Hub by metaphrasis:
γίνε ο επαγγελματίας που σου αξίζει με το πρόγραμμα που σου ταιριάζει
Translation Training Hub by metaphrasis: Μάθε τα επαγγελματικά μυστικά της μετάφρασης με το ολοκληρωμένο, το στοχευμένο, ή το απόλυτα εξατομικευμένο πρόγραμμα μετάφρασης Building Blocks. Οι σπουδαστές μας που το επέλεξαν έγιναν επαγγελματίες μεταφραστές με διεθνή αναγνώριση και συνεργασίες αποκτώντας τον επαγγελματικό τίτλο μετάφρασης Diploma in Translation. Δες τι λένε οι σπουδαστές μας.
Kiriaki Papakonstantinou, MSc MCIL CL
Chartered Translator – Translator Trainer
Founder of metaphrasis
‘Make the most of your translation potential’
